Châu Phi được xem là cái nôi của nhiều nền văn minh trên thế giới, với lịch sử hình thành lâu đời cùng với văn hóa đa dạng. Châu Phi giáp với đại dương nào? Hãy tìm hiểu những thông tin thú vị về châu lục này trong bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
Châu Phi giáp với đại dương nào?
Châu Phi là châu lục đứng thứ 2 trên thế giới về dân số (sau châu Á) và đứng thứ 3 về diện tích (sau châu Á và châu Mỹ). Diện tích của châu Phi khoảng 30.221.532 km² và chiếm khoảng 16,4% dân số thế giới với 1.225.100.000 người sinh sống tính đến 2016.
Bên cạnh đó, bao bọc quanh châu Phi là các đại dương và biển gồm: phía bắc giáp Địa Trung Hải, phía tây giáp Đại Tây Dương, phía đông giáp Biển Đỏ, phía đông giáp Ấn Độ Dương. Tiếp giáp phía Đông Bắc là Châu Á, ngăn cách bởi eo đất Xuy-ê. Đường bờ biển của Châu Phi ít bị chia cắt, vì thế rất hiếm vịnh, biển đảo và đảo. Trong đó, có hai đảo lớn lớn là Xô-ma-li và Ma-đa-ga-xca.
Đại bộ phận diện tích lục địa này nằm ở vùng chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam nên có khí hậu đặc trưng là nắng nóng quanh năm. Với nhiệt độ trung bình năm trên 20°C, lượng mưa tương đối ít và giảm dần về phía hai chí tuyến đã hình thành những hoang mạc lớn và lan ra sát biển.
Địa hình châu Phi khá đơn giản, có rất ít núi cao và đồng bằng thấp. Toàn bộ lục địa là một khối cao nguyên khổng lồ, có độ cao trung bình 750m; trong đó chủ yếu là các sơn nguyên xen các bồn địa thấp. Phần đông của lục địa được nâng lên mạnh, nền đá bị nứt vỡ và đổ sụp, tạo thành nhiều thung lũng sâu, nhiều hồ hẹp và dài.
Châu Phi tiếp giáp với biển và đại dương nào?
Xem thêm: Tìm hiểu châu Phi có bao nhiêu đất nước?
Một vài đặc điểm về kinh tế – xã hội – văn hóa của châu Phi
Kinh tế
Kinh tế châu Phi bao gồm nông nghiệp, công nghiệp, thương mại và nguồn nhân lực của lục địa. Cho đến nay, đa phần kinh tế khu vực vẫn đi theo hướng tự cung tự cấp. Quá trình trao đổi hàng hóa nặng nề làm cho khoảng cách văn hóa giữa các bộ tộc càng trở nên nặng nề hơn. Vào tháng 3/2013, châu Phi được xác định là lục địa nghèo nhất thế giới.
Khu vực Nam Phi, có các quốc gia công nghiệp phát triển bậc nhất châu lục, tiêu biểu là Cộng Hòa Nam Phi. Trong khi đó, có một quốc gia khá lạc hậu như Ma-la-uy, Mô-dăm-bích… Điều này đã tạo nên mức độ kinh tế rất chênh lệch giữa các đất nước trong khu vực.
Cộng hòa Nam Phi là một quốc gia phát triển về công nghiệp và kinh tế như bất kỳ nước công nghiệp châu Âu hay Bắc Mỹ nào, nước này còn có thị trường chứng khoán riêng rất hoàn thiện. Sự phát triển của Nam Phi là do quốc gia này có nguồn tài nguyên vàng dồi dào và nhiều trữ lượng khoáng sản khác. Đây là khu vực sản xuất vàng, uranium, kim cương… trọng điểm của toàn thế giới.
Bên cạnh đó, Nigeria cũng là một quốc gia phát triển nhanh, bởi có nguồn dầu mỏ lớn nhất đã được công nhận trên thế giới. Tuy nhiên, phần lớn ngành công nghiệp dầu mỏ thuộc sở hữu của nước ngoài và sự tham nhũng ở đất nước này khá lan tràn. Chính vì vậy rất ít tiền thu được từ dầu mỏ còn lại trong nước và số tiền đó chỉ đến với một phần trăm ít ỏi của dân số.
Văn hóa
Các quốc gia châu Phi đều có nền văn hóa pha tạp lẫn nhau. Sự khác biệt rõ nhất là giữa châu Phi hạ Sahara và các nước còn lại ở phía bắc từ Ai Cập tới Maroc, những nước này thường tự gắn với văn hóa Ả Rập. Theo đó, các quốc gia về phía nam sa mạc Sahara được xem là có nhiều nền văn hóa, cụ thể là các nền văn hóa trong nhóm ngôn ngữ Bantu.
Bên cạnh đó, sự phân chia còn có thể thực hiện bằng cách chia châu Phi nói tiếng Pháp với phần còn lại của châu Phi – là các cựu thuộc địa của Anh ở miền đông và miền nam lục địa. Ngoài ra còn có một cách phân chia khác nữa là những người châu Phi theo lối sống truyền thống với những người có lối sống hoàn toàn hiện đại.
Nghệ thuật châu Phi phản ánh tính đa dạng của nền văn hóa lục địa. Tác phẩm nghệ thuật lâu đời nhất còn tồn tại ở châu Phi là những bức chạm khắc 6000 năm tuổi tìm thấy ở Niger. Trong khi Đại kim tự tháp Giza ở Ai Cập là tổ hợp kiến trúc cao nhất thế giới trong khoảng 4000 năm cho đến khi người ta xây dựng tháp Eiffel.
Âm nhạc châu Phi được xem là một loại hình nghệ thuật năng động nhất. Âm nhạc hiện đại của châu lục này bao gồm các bài hát hợp xướng tổ hợp cao của miền nam châu Phi và các điệu nhảy soukous, chi phối bởi âm nhạc của Cộng hòa Dân chủ Congo.
Tại Ai Cập, có một lịch sử lâu đời gắn liền với sự trung tâm văn hóa của thế giới Ả Rập. Trong khi các giai điệu âm nhạc của châu Phi hạ Sahara, cụ thể là của Tây Phi đã được truyền thông qua buôn bán nô lệ xuyên Đại Tây Dương thành các loại nhạc jazz, blues, reggae, rap và rock and roll hiện đại. Sự phát triển gần đây trong thế kỷ XXI là sự nổi lên của hip hop châu Phi, cụ thể là dạng ở Senegal là pha trộn với mbalax truyền thống.
Giải đáp thắc mắc châu Phi giáp với đại dương nào?
Xem thêm: Cùng khám phá những biểu tượng nước Nga đặc trưng nhất
Tôn giáo
Tại châu Phi có nhiều loại tôn giáo, trong đó phổ biến nhất Kitô giáo và Hồi giáo. Khoảng 40% dân số châu Phi theo Hồi giáo và 40% theo Kitô giáo. Khoảng 20% còn lại chủ yếu theo các tôn giáo châu Phi bản địa. Ngoài ra, số ít người châu Phi cũng theo các tín ngưỡng của Do Thái giáo, chẳng hạn như các bộ lạc Lemba và Beta Israel.
Các tôn giáo châu Phi bản địa có xu hướng tiến hóa quanh thuyết vật linh và tục thờ cúng tổ tiên. Tư tưởng chung của các hệ thống tín ngưỡng truyền thống là sự phân chia thế giới tâm linh thành “có ích” và “có hại”. Các dạng nghi lễ thờ cúng nguyên thủy đến nay vẫn còn tiếp diễn và có ảnh hưởng sâu sắc thì các hệ thống tín ngưỡng đó cũng tiến hóa nhờ sự tiếp xúc với các loại tôn giáo khác.
Ngôn ngữ
Theo thống kê, ở châu Phi có trên cả ngàn ngôn ngữ. Có 4 ngữ hệ chính có nguồn gốc bản địa ở châu Phi. Đó là:
- Ngữ hệ Phi – Á là ngữ hệ của khoảng 240 thứ tiếng và 285 triệu người sử dụng tại các khu vực Đông Phi, Bắc Phi, Sahel và Tây Nam Á.
- Ngữ hệ Niger – Congo bao phủ phần lớn châu Phi hạ Sahara và có lẽ là họ ngôn ngữ lớn nhất thế giới khi nói đến là có nhiều thứ tiếng khác nhau. Đặc biệt, trong số đó là các tiếng Bantu được nói nhiều nhất ở khu vực hạ Sahara
- Ngữ hệ Nin – Sahara bao gồm hơn 100 thứ tiếng được khoảng 30 triệu người sử dụng. Các tiếng này chủ yếu sử dụng ở Sudan, Ethiopia, Uganda, Tchad, Kenya và bắc Tanzania.
- Ngữ hệ Khoisan có số lượng trên 50 thứ tiếng và được khoảng 120.000 người sử dụng ở miền nam châu Phi. Người San và Khoi được coi là những cư dân nguyên thủy của vùng này. Nhiều thứ tiếng trong họ ngôn ngữ này đang ở trong tình trạng mai một. .
Bên cạnh đó, các ngôn ngữ châu Âu cũng ảnh hưởng tại châu Phi như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Bồ Đào Nha. Đây là các ngôn ngữ chính thức tại một số nước do kết quả của quá trình thực dân hóa. Tại Cộng hòa Nam Phi, nơi có một lượng đáng kể người gốc châu Âu sinh sống, thì tiếng Afrikaan và tiếng Anh là ngôn ngữ bản địa của một bộ phận đáng kể dân chúng.
Dân cư
Phần đông dân cư châu Phi thuộc chủng tộc Nê-grô-ít và còn có nhiều tộc người, nhiều thói ngữ khác nhau. Đa số dân cư sống ở nông thôn, tỉ lệ dân đô thị còn thấp đang tăng nhanh. Vì cuộc sống của người dân châu Phi rất kém về trình độ học thức, tỉ lệ dân thành thị thấp.
Sự phân bố dân cư tại châu Phi không đồng đều, tập trung đông ở đồng bằng ven biển, nơi có nguồn nước và lượng mưa dồi dào, thuận lợi cho phát triển kinh tế. Trong khi đó, ở những nơi khô hạn, núi cao, địa hình hiểm trở thì dân cư thưa thớt.
Hầu hết các vùng duyên hải ở phần cực Bắc và cực Nam của châu Phi, ven vịnh Ghi-nê và nhất là thung lũng sông Nin, dân cư tập trung rất đông. Nhiều vùng rộng lớn hầu như không có người như vùng rừng rậm xích đạo, các hoang mạc Xa-ha-ra, Ca-la-ha-ri…
Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc châu Phi giáp với đại dương nào và tìm hiểu một số thông tin thú vị về châu lục này.
Tổng hợp